EREKTİL DİSFONKSİYON NEDİR?
Halk arasında iktidarsızlık, sertleşme güçlüğü (impotans- erektildisfonksiyon) cinsel birliktelik için peniste yeterli sertlik yani ereksiyon sağlayamama veya sürdürememe olarak tanımlanır.
En sık görülen cinsel problemdir ve 50 yaş üstü erkeklerin yaklaşık %50’sinde görülmektedir. Tüm yaş grupları göz önüne alındığında erkeklerin %30’unda görülebilir. Türkiye’de yapılan araştırmada 40 yaş üstü erkeklerin %34’ünün farklı derecelerde sertleşme sorunu yaşadığı saptanmıştır.
Erektildisfonksiyon kişinin ve partnerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir durumdur. Kişide öz güven eksikliği, depresyon, ailevi sıkıntılar hatta boşanma sebebi olabilir. Eskiden psikolojik olduğu düşünülse de altta yatan hastalığın aslında ön belirtisidir.
SERTLEŞME SORUNU NEDEN OLUŞUR, SEBEPLERİ NELERDİR?
Sağlıklı bir ereksiyon için dış uyaranla (görsel, işitsel veya tensel uyarılma) beyindeki ilgili bölge aktive olur. Hormonal ve sinirsel ileti ile peniste damar açıcı maddeler salgılanır. Sağlıklı çalışan kan damarları genişler ve peniste sırt kısmında 2 adet süngerimsi cisimcik (korpuskavernozum) kanla dolar ve şişer-gerilir
Bu sırada kanın vücuda geri dönmesini sağlayan venler (toplar damarlar) kapanır ve sağlıklı tam ereksiyon sağlanmış olur.
Tüm bu karışık-kompleks sistemin herhangi bir veya birkaç aşamasında aksama olursa sertleşme bozukluğu (impotans) gelişir. Başlıca 2 grup altında toplanır:
1-Psikojenik sebepler
2-Organik sebepler
Organik sebepler veya risk fakörleri arasında pek çok hastalık sıralanabilir:
- Diabet (şeker hastalığı-özellikle kontrolsüz diabet)
- Hipertansiyon
- Obezite (fazla kilo alımı)
- Kan yağları yüksekliği (kolesterol ve trigliserit yüksekliği)
- Geçirilmiş prostat, mesane ve barsak kanseri cerrahileri
- Kullanılan bazı ilaçlar (prostat kanseri ilaçları, antidepresanlar, hipertansiyon ilaçlarından bazıları vs)
- Nörolojik hastalıkları
- Hormonal bozukluklar (erkeklik hormonu düşüklüğü, hipofiz ve tiroid bezi hastalıkları)
- Kalp-damar hastalıkları
- Sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı
- Yaşlanma sayılabilir
SERTLEŞME BOZUKLUĞU TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Sertleşme bozukluğunun tedavisine öncelikle varsa altta yatan hastalığın tedavisi ile başlanmalıdır. Örneğin diyabeti veya hipertansiyonu varsa kontrol altına alınmalıdır. Altta yatan sebep kullanılan ilaç tedavisi ise bu tedavi uygun tedavi ile değiştirilmelidir.Sertleşme bozukluğunun ilk tedavisi kişinin yaşam tarzını değiştirmesidir.
İLAÇ TEDAVİSİ: Bu tedaviler en sık ve ilk kullandığımız tedavi şeklidir. Ağızdan alınan ilaçlarla penis kan damarları daha fazla genişletililir. İçerisindeki etken madde farklı olmakla birlikte (sildenafil, tadalafil, vardenafil, avanafil) 5-fosfodiesteraz denen enzim inhibitörü olarak görev yapıp penis kan akımını artırırlar. Bu tedavilerin %80’e varan hastada başarılı olmaktadır.
PENİSE İĞNE TEDAVİSİ: İlaç tedavisinden fayda görmeyen hastalarda uygulanan penis içine damar genişletici ilaçların enjeksiyonudur. Papaverin veya Alprostadil hekim gözetiminde ve hekim tarafından uygulanarak hastaya öğretilir. 3 ilacın karışımı trimix (Papaverin, Fentolamin ve Alprostadil) piyasada en etkili karışımdır. Hekim tarafından belirlenen dozlarda ilişkiden 15-20dk öncesinde penise enjekte edilir ve cinsel beraberlik sağlanmış olur.
ESWT (DÜŞÜK YOĞUNLUKLU ŞOK DALGA TEDAVİSİ-LOW İNTENSİTY SCHOCK-WAVE THERAPY): Penise düşük yoğunluklu şok dalgaları gönderilerek yeni kan damarları oluşumu sağlanır. Belli aralıklarla toplam 6-12 seans uygulanabilir. Avrupa Üroloji Kılavuzları tarafından da önerilen hiçbir yan etkisi olmayan, hafif orta düzeydeki sertleşme bozukluğunda kullanmaktayız.
PRP (PLATELET RİCH PLAZMA): Hastadan alınan kan özel bir tüpe alınır ve bazı işlemlerden geçirilerek hücre yenilenmesini uyarıcı proteinler (plazma) ayrıştırılır. Bu ayrıştırılan plazma penis içine çok ince bir iğne ile enjekte edilir. Böylece penis içinde kan damarlarının rejenerasyonu ve yeni damar oluşumu uyarılmış olur. Genellikle ESWT tedavisi ile kombine uygulanır. Haftada bir veya 2 haftada bir uygulanabilir.
PENİS PROTEZİ (PENİL PROSTHESİS): Diğer tedavilerden fayda görmeyen hastlarda uygulanan yapay olarak sertlemeyi saplayan cihazlardır. Ameliyatla penis içinde sertleşmeyi sağlayan cisimciklerin (korpuskavernozumlar) içine yerleştirilirler. Farklı marka ve modellerde protezler vardır. Temel olarak protezler 2’ye ayrılır: şişirilebilir ve bükülebilir olanlar.
Bükülebilir (malleable) olanlar adında da anlaşıldığı gibi eğilip bükülebilir daha sert maddeden yapılmış protezler penis içindeki korpusların içine yerleştirilir. Dışardan hissedilebilir. Kullanımı kolaydır ve maliyetleri düşüktür.
Diğer tip şişirilebilir (inflatable) olanlar da 2 tiptir. 3 parçalı olan şişirilebilir protezlerde 2 parçalı olanlardan farklı olarak kasık bölgesine bir rezervuar (hazne) yerleştirilir. Bu haznede su vardır. 3 parçalı protezler en fizyolojik olandır ve gerçek penis sertleşmesinin birebir taklididir
Üç parçalı penil protezde; Peniste korpusların içine 2 balon şeklindeki protez, kasık bölgesine su rezervuarı (2 parçalılarda bu kısım yoktur) ve yumurtalık içine de pompası yerleştirilir. Kişi ilişki öncesi yumurtalık içindeki pompaya basar ve kasık içine yerleştirilen rezervuardan su balonlara doğru hareket eder ve sertleşme sağlanmış olur. İlişki sonunda pompa üzerindeki düğmeye basarak penis söndürülür. Sönme sırasında penis cisimleri içindeki su kasık bölgesindeki rezervuara geri döner. Vücut anatomisine ve sertleşme fizyolojisine çok uyumlu olan olan bu protezler günümüzde üroloji pratiğinde en sık kullandığımız protez tipidir.